Elżbieta Tarkowska (1944-2016)

Prof. dr hab. Elżbieta Tarkowska (1944-2016) (z domu Rezunow), socjolożka ukończyła studia socjologiczne na Uniwersytecie Warszawskim. Była uczennicą m.in. Niny Assorodobraj, Jerzego Szackiego, Marii Ossowskiej. Podczas studiów poznała swojego przyszłego męża, Jacka Tarkowskiego. Promotorem jej pracy magisterskiej pt.: Pojęcie czasu w społeczeństwach pierwotnych był Zygmunt Bauman. Praca została bardzo dobrze oceniona i przyjęta do druku w „Studiach Socjologicznych”, a autorka dostała się na staż naukowy do Katedry Socjologii Ogólnej. Zygmunt Bauman był jednym z profesorów Uniwersytetu Warszawskiego zwolnionych z pracy 25 marca 1968 roku. Artykuł Elżbiety Rezunow mógłby zostać opublikowany pod warunkiem, że z przypisów zostanie usunięte nazwisko Baumana. Autorka się na to nie zgodziła, co przekreśliło jej dalszą karierę naukową na Uniwersytecie Warszawskim. Rok później dostała się na studia doktoranckie w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN i podjęła pracę w kierowanym przez An­drzeja Sicińskiego Zakładzie Prognoz Społecznych PAN, (później: Zespół Badań nad Stylami Życia), współpracując w kolejnych latach z takimi uczonymi, jak: Anna Pawełczyńska, Aldona Jawłowska, Marcin Czerwiński, Andrzej Rażniewski, Jan Strzelecki.

W 1973 roku Elżbieta Tarkowska obroniła pracę doktorską pod tytułem Durkheim, Mauss, Lévi-Strauss: wybrane fragmenty twór­czości jako wyraz kontynuacji i przemian koncepcji metodologicznych w socjologii francuskiej, napisaną pod kierunkiem Jerzego Szackiego. Książka na jej podstawie ukazała się w 1974 roku. Jako znawczyni socjologii francuskiej Elżbieta Tarkowska był redaktorką naukową przekładu książki Maussa Socjologia i antropologia z 1973 roku, współ­pracowała jako redaktorka naukowa i autorka wstępu przy wydaniu Elementarnych form życia religijnego Émile’a Durkheima (1990), Czynności umysłowych w społeczeń­stwach pierwotnych Luciena Lévy-Bruhla (1992) oraz Durkheima O po­dziale pracy społecznej (1999). Jej rozprawę habilitacyjną stanowiła książka pt.: Czas w społe­czeństwie: problemy, tradycje, kierunki badań (1987). W 1992 roku ukazała się kolejna książka poświęcona tej tematyce: Czas w życiu Polaków: wyniki badań, hipotezy, impresje. W 1994 roku uzyskała tytuł profesora. W kolejnych latach zajmowała się tematem ubóstwa, realizując projekty badawcze i pisząc książki oraz liczne artykuły. W 2000 roku ukazała się najważniejsza w tym obszarze książka pod jej redakcją: Zrozumieć biednego, zawierająca siedem rozdziałów jej autorstwa

Jako samodzielny pracownik naukowy Elżbieta Tarkowska działała też na rzecz nauki i podejmowała się licznych funkcji i stanowisk, m.in. kierowała Zespołem Badań nad Ubóstwem w IFiS PAN, była członkiem Komitetu Nauk Etnologicznych, przewodniczącą Rady Naukowej IFiS PAN, wiceprzewodniczącą Polskiego Towarzystwa Socjologicznego. Pełniła funkcję redak­tora naczelnego czasopisma socjologicznego „Kultura i Społeczeństwo”, zasiadała w Prezydium Komitetu Socjologii PAN, brała udział w wielu międzynarodowych projektach i licznych gremiach naukowych. Była autorką, współautorką lub redaktorką ponad 30 książek oraz niemal 300 artykułów i rozdziałów w pracach zbiorowych. Elżbieta Tarkowska współpracowała także z organami państwa (Biuro Rzecznika Praw Dziecka, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich) i organizacjami pozarządowymi (Polska Akcja Humanitarna, Krajowy Fundusz na rzecz Dzieci, Fundacja „Wspólna Droga”, ATD Czwarty Świat).

Od 2007 roku profesor Elżbieta Tarkowska pracowała w Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie. Kierowała Katedrą Socjologii Kultury, a od 2010 roku była dyrektorem Instytutu Filozofii i Socjologii. Lata te poświęciła głównie pracy naukowej w obszarze socjologii kultury, oraz intensywnej pracy dydaktycznej.

W 2010 została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi.

Profesor Elżbieta Tarkowska zmarła nagle 3 marca 2016 r.

Opracowała: Marta Cobel-Tokarska